pratibha deveesinh Patil
pratibha deveesinh Patil | |
![]() |
|
|
|
padasth | |
kaaryakaal praarambh 25 July 2007 |
|
poorvavarti | abdul kalaam |
---|---|
uttaraavarti | pranav mukharji |
|
|
kaaryakaal 8 November 2004 – 23 July 2007 |
|
poorvaadhikaari | madan laal khuraana |
uttaraadhikaari | akhlaak ur Rahman kidvai |
|
|
janm | 19 December 1934 naadagaanv, Maharashtra, british Bhaarat |
raajanaitik party | bhaarateeya raashtreeya Congress |
jeevanasangi | deveesinh ranasinh shekhaavat |
dharm | hindu |
pratibha deveesinh Patil (upanaam:pratibha taai) (janm 19 December 1934) svatantr Bhaarat ke 60 saal ke itihaas mein pehli mahila raashtrapati tatha kramaanusaar 12veen raashtrapati rahi hain.[1] raashtrapati chunaav mein pratibha Patil ne apne pratidvandi bhaironsinh shekhaavat ko teen lakh se zyaada maton se haraaya tha. pratibha Patil ko 6,38,116 moolya ke mat mile, jabki bhaironsinh shekhaavat ko 3,31,306 mat mile.[2][3][4][5] unhonne 25 July 2012 ko sansad ke sentral hall mein aayojit samaaroh mein nav nirvaachit raashtrapati pranav mukharji ko apna kaaryabhaar saunpate hue raashtrapati bhavan se vida li.
anukram
praarambhik jeevan
Maharashtra ke Jalgaon jile mein janmi pratibha ke pita ka naam shri naaraayanaraav Patil tha. saadi aur badi si bindi lagaane waali yeh saadhaaran pahanaave waali mahila raajaneeti mein aane se pehle saamaajik kaaryakarta ke roop mein kaarya kar rahi thi. unhonne jalagaaainv ke moolaji jetha kaalej se snaatakottar (M A) aur Mumbai ke gavarnameint law kaalej (Mumbai vishvavidyaalaya se sambaddh) se kaanoon ki padhaai ki. ve table tennis ki achhi khilaadi theen tatha unhonne kai antarvidyaalayi pratiyogitaaon mein vijay praapt ki.[6] 1962 mein ve M J college mein college queen chuni gayeen.[7] usi varsh unhonne edalaabaad kshetr se vidhaanasabha (eseinbali) ke chunaav mein bhaarateeya raashtreeya Congress ke ticket par vijay praapt ki. unka vivaah shikshaavid deveesinh ranasinh shekhaavat ke saath 7 July, 1965 ko hua.[8] unki ek putri tatha ek putr hai. shri shekhaavat ke poorvaj Rajasthan ke seekar jile ke the aur baad mein Jalgaon Maharashtra jaakar bas gaye the.
raajaneetik jeevan
shreemati Patil ne 27 varsh ki avastha mein 1962 mein raajaneetik jeevan ka praarambh Congress ke varishth neta aur Maharashtra ke bhootapoorv mukhyamantri yashavant Rao chavhaan ki dekharekh mein praarambh kiya.[9] 1962 se 1985 tak ve paanch baar Maharashtra vidhaanasabha ki sadasya raheen. is dauraan varsh 1967 se 1972 tak vah Maharashtra sarkaar mein raajyamantri aur varsh 1972 se 1978 tak cabinet mantri raheen unhonne kai mahatvapoorn mantraalayon ka kaaryabhaar sambhaala. unhonne 1967 se 1972 tak saarvajanik saavaasaathaaya, nishedh, paryatan, aavaas aur sansadeeya kaarya, mahaaraashaatr sarkaar mein up mantri pad par kaarya kiya. ve 1972 se 1974 tak Maharashtra sarkaar ke samaaj kalaayaan vibhaag, 1974 se 1975 tak saarvajanik saavaasaathaaya aur samaaj kalaayaan vibhaag, 1975-1976 tak punarvaas aur saansaakrutik kaarya vibhaag aur 1977 se 1978 tak shiksha vibhaag mein cabinet mantri ke pad aaseen raheen. lekin jab 1979 mein Congress party Maharashtra vidhaan sabha mein vipaksh mein pahuainchi to pratibha Patil lagbhag ek varsh tak vipaksh ki neta raheen. 1982 se 1985 tak fir ve mahaaraashaatr sarkaar mein shahari vikaas aur aavaas tatha 1983-1985 tak naagrik aapoorti aur samaaj kalaayaan ke vibhaagon mein cabinet mantri raheen. 1985 mein ve Rajyasabha pahuainchi aur 1986 mein Rajyasabha ki up sabhaapati bani. 18 navamaabar 1986 se 5 navamaabar 1988 tak ve sabhaapati, raajaaya sabha bhi raheen. ve 1986 se 88 ke beech laabh samiti ki adhaayaksha aur sadasaaya, vaayaapaar salaahakaar samiti, raajaaya sabha bhi raheen. shreemati pratibha deveesinh Patil pradesh kaunaagres samiti mahaaraashaatr ki adhyaksha (1988-1990), raashaatreeya shahari sahakaari bank evam rin sansaathaaon ki nideshak, bhaarateeya raashaatreeya sahakaari sangh ki shaasi parishad ki sadasaaya rahi hain. 1989-1990 mein ve Maharashtra pradesh Congress ki pramukh bani. unaahein varsh 1991 mein dasveen lok sabha (sansad ke nichle sadan) ke liye nirvaachit kiya gaya aur unaahonne 1991 mein adhaayaksha, sadan samiti, lok sabha ke roop mein bhi kaarya kiya. shreemati Patil ko 8 November 204 ko raajasaathaan ki raajaayapaal ke roop mein niyukaat kiya gaya. unaahonne Bhaarat ke raashaatrapati pad par nirvaachan ke liye 22 June 2007 ko raajaayapaal ke pad se isaateefa de diya.[10]
saamaajik aur saansaakrutik gatividhiyaaain
unaahonne mahilaaon ke kalaayaan ke liye kaarya kiya aur mumaabai, dilaali mein kaamkaaji mahilaaon ke liye chhaatraavaas, graameen yuvaaon ke laabh hetu Jalgaon mein engineering college ke alaava shram saadhana nyaas ki saathaapana ki. shreemati Patil ne mahila vikaas mahaamanaadal, Jalgaon mein drushtiheen vaayaktiyon ke liye audyogik prashikshan vidyaalaya aur vimukaat jamaatiyon tatha banjaara janajaatiyon ke nirdhan bachaachon ke liye ek saakool ki saathaapana ki. shreemati pratibha deveesinh Patil ne anek yaatraaen ki hai aur international kaaunsil of social welfare kaunaafreins, nairobi aur porte reeko mein bhaag liya. unaahonne 1985 mein is samaamelan mein shishaatamanaadal ke sadasaaya ke roop mein bulaagaariya mein, mahilaaon ki sthiti par ostriya ke samaamelan mein shishaatamanaadal ki adhaayaksh ke roop mein, London mein 1988 ke dauraan aayojit raashaatramanaadaleeya adhikaari samaamelan mein, cheen ke Beijing shahar mein vishaav mahila samaamelan mein bhaag liya.
shreemati Patil ki vishesh ruchi graameen arthavaayavasaatha ke vikaas aur mahilaaon ke kalaayaan mein hai. shreemati pratibha deveesinh Patil ne Jalgaon jile mein mahila hom guard ka aayojan kiya aur 1962 mein unki kamaandeint theen, ve raashaatreeya sahakaari shahari bank aur rin sansaathaaon ki upaadhaayaksh raheen tatha bees sootreeya kaaryakram kaaryaanaavayan samiti, mahaaraashaatr ki adhaayaksha theen. shreemati pratibha deveesinh Patil ne amaraavati mein drushtiheenon ke liye ek audyogik prashikshan vidyaalaya, nirdhan aur jarooratamand mahilaaon ke liye silaai kakshaaon, pichhde vargon aur anaaya pichhde vargon ke bachaachon ke liye nursery saakool khol kar ulaalekhaneeya yogadaan diya tatha kisaan vigyaan kenaadr, amaraavati mein kisaanon ko fasal ugaane ki nai evam vaigyaanik takaneekein sikhaane, sangeet aur kamaapaayootar ki kakshaaen aayojit ki.
pramukh vivaad
pratibha Patil ke saath sabse pehla vivaad tab juda jab unhonne Rajasthan ki ek sabha mein kaha ki Rajasthan ki mahilaaon ko mugalon se bachaane ke liye parada pratha aarambh hui. itihaasakaaron ne kaha ki raashtrapati pad ke liye daavedaar pratibha ka itihaas gyaan shoonya hai. jabki muslim league jaise dalon ne bhi is bayaan ka virodh kiya. samaajavaadi party ne kaha ki pratibha Patil musalim virodhi vichaaradhaara rakhati hain. pratibha doosare vivaad mein tab ghiri jab unhonne ek dhaarmik sangathan ki sabha mein apne guroo ki aatma ke saath kathit samvaad ki baat kahi. pratibha ke pati devi Singh shekhaavat par schooli shikshak ko aatmahatya karne ke liye majaboor karne ka aarop hai. un par hatyaaropi apne bhaai ko bachaane ke liye apni raajaneetik pahunch ka poora poora istemaal karne ka bhi aarop hai. un par cheeni mil karj mein ghotaale, engineering kaalej fund mein ghapale aur unke parivaar par bhookhand hadapne ke sangeen aarop hain.[11]
sandarbh
- ↑ "Bhaarat ko mili pehli mahila raashtrapati" (esaechateeemael). BBC. http://www.bbc.co.uk/hindi/regionalnews/story/2007/07/070721_pratibha_president.shtml. abhigman tithi: 2007.
- ↑ bibhudatt pradhaan (19 July 2007). "Patil Poised to Become India's First Female President". Bloomberg L.P.. http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601091&sid=aHJhXtWRZ4bA&refer=india. abhigman tithi: 20 July2007.
- ↑ aneeta joshuaa (20 July2007). "haai tarnaaaut in presidenshiyl pol". the hindu. http://www.hindu.com/2007/07/20/stories/2007072050450100.htm. abhigman tithi: 20 July2007.
- ↑ "voting for presideinshiyl pol ends". NDTV. 20 July2007. http://www.ndtv.com/convergence/ndtv/story.aspx?id=NEWEN20070019470&ch=7/19/2007%201:48:00%20PM. abhigman tithi: 20 July2007.
- ↑ "pratibha Patil bikms next presideint of India". http://www.andhranews.net/India/2007/July/21-Pratibha-Patil-becomes-8853.asp.
- ↑ sansad sadasya aur lok sabha adhyaksh ka kathaatmak rekhaachitr (angreji mein)
- ↑ taare, kirn (15 June 2007). "fraum college queen too fyoochar presideint". mid-de, Mumbai. http://www.mid-day.com/news/nation/2007/june/159342.htm. abhigman tithi: 15 June 2007.
- ↑ "baayograafi of misej pratibha Patil". indiyaastadeechainal.com. http://www.indiastudychannel.com/resources/98-Pratibha-Patil-Biodata-Biography.aspx. abhigman tithi: 16 June 2007.
- ↑ raveesh tivaari/ mahesh mhaatre (15 June 2007). "pratibhaaj si vi sej it aal: shi baikd indira en' vaaj baikd bye Rajiv". indiyn express. http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=88187. abhigman tithi: 15 June 2007.
- ↑ "Bhaarat ki raashaatrapati shreemati pratibha deveesinh Patil" (peeechapi). Bhaarat sarkaar. http://bharat.gov.in/govt/president.php. abhigman tithi: 2009.
- ↑ "pratibha se jude pramukh vivaad" (eesapi). amar ujaala. http://www.amarujala.com/Pratibha07/Detail.asp?sec=7. abhigman tithi: 2007.
baahari kadiyaaain
- raashtrapati ki videsh yaatraaon par 205 karod rupaye kharch, hamesha Boeing 747-400 vimaan ka prayog
- shaabaash, raashtrapati mahodaya – dau॰ vedaprataap vaidik
![]() |
vikimeediya kaumans par pratibha Patil se sambandhit media hai. |
![]() |
vikikvot par pratibha deveesinh Patil se sambandhit uddharan hain. |