guru naanak
guru naanak Dave ji | |
---|---|
![]() 19veen shataabdi mein nirmit tanjaur shaili ka chitr jismein guru naanak ji ke saath sabhi sikh guru dikhaai de rahe hain. |
|
janm |
naanak kaartik poornima, sanvat 1527 athva 15 April 1469 rai bhoi ki talavandi, (vartamaan nanakaana saahib, Punjab, Pakistan, Pakistan) |
mrutyu | 22 September 1539 karataarapur |
samaadhi sthal | karataarapur |
vyavasaaya | sikhdharm ke sansthaapak |
sakriya varsh | 1499–1539 |
poorvaadhikaari | guru angad Dave |
guroo naanak (punjabi: ਗaaੁaaਰaaੂ ਨaaਾaaਨaaਕ) (15 April 1469 – 22 September 1539) sikhon ke pratham guru (aadi guru) hain. inke anuyaayi inhein guru naanak, guru naanak Dave ji, Baba naanak aur naanakashaah naamon se sambodhit karte hain. guru naanak apne vyaktitv mein daarshanik, yogi, gruhasth, dharmasudhaarak, samaajasudhaarak, kavi, deshbhakt aur vishvabandhu - sabhi ke gun samete hue the.
anukram
parichay
inka janm raavi nadi ke kinaare sthit talavandi naamak gaaainv mein 15 April, 1469 mein kaartiki poornima ko ek khatreekul mein hua tha. inke pita ka naam kalyaanachand ya Mehta kaaloo ji tha, maata ka naam trupta devi tha. talavandi ka naam aage chalakar naanak ke naam par nanakaana pad gaya. inki bahan ka naam naanaki tha.
bachapan se inmein prakhar buddhi ke lakshan dikhaai dene lage the. ladkapan hi se ye saansaarik vishyon se udaaseen raha karte the. padhne likhne mein inka man naheen laga. 7-8 saal ki umr mein school chhoot gaya kyonki bhagavatpraapati ke sambandh mein inke prashnon ke aage adhyaapak ne haar maan li tatha ve inhein sasammaan ghar chhodne aa gaye. tatpashchaat saara samay ve aadhyaatmik chintan aur satsang mein vyateet karne lage. bachapan ke samay mein kai chamatkaarik ghatnaaen ghati jinhein dekhkar gaaainv ke log inhein divya lyaktitv maanane lage. bachapan ke samay se hi inmein shraddha rakhane vaalon mein inki bahan naanaki tatha gaaainv ke shaasak rai bulaar pramukh the.
inka vivaah solah varsh ki avastha mein guradaasapur jile ke antargat laakhauki naamak sthaan ke rahanevaale moola ki kanya sulakkhani se hua tha. 32 varsh ki avastha mein inke pratham putr shreechand ka janm hua. chaar varsh peechhe doosare putr lakhameedaas ka janm hua. donon ladkon ke janm ke uparaant 1507 mein naanak apne parivaar ka bhaar apne shvasur par chhodkar maradaana, lahana, baala aur raamadaas in chaar saathiyon ko lekar teerthayaatra ke liye nikal pade.
udaasiyaaain
ye chaaron or ghoomkar upadesh karne lage. 1521 tak inhonne teen yaatraachakr poore kiye, jinmein Bhaarat, Afghanistan, faaras aur arab ke mukhya mukhya sthaanon ka bhraman kiya. in yaatraaon ko punjabi mein "guru" kaha jaata hai.
darshan
naanak sarveshvaravaadi the. moortipooja ko unhonne nirrthak maana. roodhiyon aur kusanskaaron ke virodh mein ve sadaiv teekhe rahe. ishvar ka saakshaatkaar, unke mataanusaar, baahya saadhanon se naheen varan aantarik saadhana se sambhav hai. unke darshan mein vairaagya to hai hi saath hi unhonne tatkaaleen raajaneetik, dhaarmik aur saamaajik sthitiyon par bhi najar daali hai. sant saahitya mein naanak un santon ki shreni mein hain, jinhonne naari ko badppan diya hai.
inke upadesh ka saar yahi hota tha ki ishvar ek hai usaki upaasana hindu musalmaan donon ke liye hai. moortipuja, bahudevopaasana ko ye anaavashyak kehte the. hindu aur musalmaan donon par inke mat ka prabhaav padta tha. logon ne tatkaaleen ibraaheem lodi se inki shikaayat ki aur ye bahut dinon tak kaid rahe. ant mein Panipat ki ladaai mein jab ibraaheem haara aur baabar ke haath mein raajya gaya tab inka chhutakaara hua.
mrutyu
jeevan ke antim dinon mein inki khyaati bahut badh gayi aur inke vichaaron mein bhi parivartan hua. swayam virkt hokar ye apne parivaaravarg ke saath rahane lage aur daan punya, bhandaara aadi karne lage. unhonne karataarapur naamak ek nagar basaaya, jo ki ab Pakistan mein hai aur ek badi dharmashaala usamein banvaai. isi sthaan par aashvan Krishna 10, sanvat 1597 (22 September 1539 isvi) ko inka paralokavaas hua.
mrutyu se pehle unhonne apne shishya bhaai lahana ko apna uttaraadhikaari ghoshit kiya jo baad mein guru angad Dave ke naam se jaane gaye. guru naanak ke putron ne iska virodh bhi kiya.
kavitv
naanak achhe kavi bhi the. unke bhaavuk aur komal hrudaya ne prakruti se ekaatm hokar jo abhivyakti ki hai, vah niraali hai. unki bhaasha "bahata neer" thi jismein faarasi, multaani, punjabi, sindhi, khadi boli, arabi, sanskrut aur brajabhaasha ke shabd sama gaye the.
rachanaaeain
guru granth saahib mein sammilit 974 shabd (19 raagon mein), gurabaani mein shaamil hai- japaji, Sidh Gohst, sohila, dakhani omkaar, aasa di vaar, Patti, baarah maah
inhein bhi dekhiye
baahari kadiyaaain
![]() |
vikikvot par guru naanak se sambandhit uddharan hain. |
- Max Arthur MacAuliff, The Sikh Religion, Vol 1, (The Life of Guru Nanak Dev Ji), Oxford University Press, 1909.
- Shabad Kirtan Composed by Guru Nanak Dev ji
- Allaboutsikhs.com
- Sikhism.us
- aboutsikhism.org
- Guru Nanak
- Guru Nanak in Baghdad
- Satguru Nanak Dev Ji Biography
- Biography of Satguru Nanak Dev Ji, with Pictures
- Satguru Nanak Dev Ji (for Children) - eBook
- JargSahib.com
- Sufis, Philosophers, and Nanak
- Nanak and the Sikhs
- shri guru naanak Dave ke 10 anmol upadesh
- shri guru naanak Dave ji - saakhiyaaain (62)
aadiyo
- Guriqbal Singh (Gurdwara Mata Kaulan Amritsar Wale) - Kal Taran Guru Nanak Aya
- Surinder Singh Jodhpuri - Pekh Darshan Nanak Jeeva
- Harjinder Singh (Sri Nagar Wale) - Nanak Dukhia Sabh Sansar
- Lal Chand Yamla Jatt - Satguru Nanak Teri Leela Neyari
- OST - Nanak Naam Jahaaz Hai
- All Audio Media Related to Guru Nanak Dev Ji