dronaachaarya
dronaachaarya | |
---|---|
![]() kuroo sena ke senaapati ke roop mein guru dronaachaarya
|
|
janm | dron mahaabhaarat kaal |
mrutyu | kurukshetr |
mrutyu ka kaaran | yuddh mrutyu |
aavaas | hastinaapur |
jaateeyata | braahman |
vyavasaaya | kuru vansh ke aachaarya |
niyokta | kuru vansh |
gruh sthaan | Gurgaon |
prasiddhi kaaran | dhanurvidya |
dhaarmik maanyata | hindu |
jeevanasaathi | krupi |
bachche | ashvatthaama |
maata-pita |
bharadvaaj rishi ghrutaarchi apsara |
dronaachaarya rishi bharadvaaj tatha ghrutaarchi naamak apsara ke putr tatha dharnuvidya mein nipun parashuraam ke shishya the.[1] kuroo pradesh mein paandu ke paaainchon putr tatha dhrutaraashtr ke sau putron ke ve guru the. mahaabhaarat yuddh ke samay vah kaurav paksh ke senaapati the. guru dronaachaarya ke anya shishyon mein ekalavya ka naam ullekhaneeya hai. usane gurudakshina mein apna angootha dronaachaarya ko de diya tha. kauravo aur paandavo ne dronaachaarya ke aashram me hi astro aur shastro ki shiksha paayi thi. arjun dronaachaarya ke priya shishya the. ve arjun ko vishv ka sarvashreshth dhanurdhar banaana chaahate the.
mahaabhaarat ki katha ke anusaar dron (done) se utpann hone ka kaaran unka naam dronaachaarya pada. apne pita ke aashram mein hi rahate huye ve chaaron vedon tatha astr-shastron ke gyaan mein paarangat ho gaye. dron ke saath prashat naamak raaja ke putr drupad bhi shiksha praapt kar rahe the tatha donon mein pragaadh maitri ho gayi. unheen dinon parashuraam apni samast sampatti ko braahmanon mein daan kar ke mahendraachal parvat par tap kar rahe the. ek baar dron unke paas pahuainche aur unase daan dene ka anurodh kiya. is par parashuraam bole, "vats! tum vilamb se aaye ho, mainne to apna sab kuchh pehle se hi braahmanon ko daan mein de daala hai. ab mere paas keval astr-shastr hi shesh bache hain. tum chaaho to unhein daan mein le sakte ho." dron yahi to chaahate the at: unhonne kaha, "he gurudev! aapke astr-shastr praapt kar ke mujhe atyadhik prasannata hogi, kintu aap ko mujhe in astr-shastron ki shiksha-deeksha deni hogi tatha vidhi-vidhaan bhi bataana hoga." is prakaar parashuraam ke shishya ban kar dron astr-shastraadi sahit samast vidyaaon ke abhootapoorv jnyaaata ho gaye.
shiksha praapt karne ke pashchaat dron ka vivaah krupaachaarya ki bahan krupi ke saath ho gaya. krupi se unka ek putr hua. yeh mahaabhaarat ka vah mahattvapoorn paatr bana jiska naam ashvatthaama tha. dronaachaarya brahmaastr ka prayog jaante the jiske prayog karne ki vidhi unhonne apne putr ashvatthaama ko bhi sikhaai thi. dronaachaarya ka praarambhik jeevan gareebi mein kata unhonne apne sahapaathi vidur se sahaayata maaaingi jo unhein naheen mil saki. ek baar van mein bhraman karte hue geind kueain mein gir gayi. ise dekhkar dronaachaarya ka ne apne dhanusharvidya ki kushalata se usako baahar nikaal liya. is adbhut prayog ke vishay mein tatha dron ke samast vishyon me prakaand pandit hone ke vishay mein gyaat hone par bheeshm pitaamah ne unhein raajakumaaron ke uchch shiksha ke niyukt kar raajaashraya mein le liya aur ve dronaachaarya ke naam se vikhyaat huye.[2]
sandarbh
- ↑ "krupaachaarya tatha dronaachaarya ki katha". hindi website. http://agoodplace4all.com/?tag=%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF. abhigman tithi: 2009.
- ↑ "dronaachaarya". braj diskavari. http://hi.brajdiscovery.org/index.php?title=%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF. abhigman tithi: 2009.