baanyajul
baanjul gaambiya ki rajdhani |
|
---|---|
— nagar — | |
baanjul ki King fahaad masjid aur usaka parivesh | |
upanaam: baanji | |
baanjul ka upagrah chitr | |
|
|
nirdeshaank : 13°a27′a11″aN 16°a34′a39″aW / 13.45306°aN 16.5775°aW![]() |
|
desh | gaambiya |
kshetr | baanjul |
Founded | 1816 |
kshetr | |
• nagar | 12 |
• nagareeya | 93 |
ooainchaai | 0 |
janasankhya (2013 ki janaganana) | |
• nagar | 31,301 |
• ghanatv | < |
• nagareeya | 3,57,238 |
• nagareeya ghanatv | < |
baanjul (bhootapoorv baatharst), jiska aadhikaarik naam baanjul nagar hai, afreeka mahaadveep ke gaambiya ki rajdhani, jo usi naam ke vibhaag mein sthit hai. baanjul nagar ki janasankhya maatr 34,828 hai jabki vruhadatar baanjul kshetr, jismein baanjul nagar aur kaanifing nagarapaalika parishad sammilit hain, ki janasankhya 3,57,238 (2003 ki janaganana anusaar) hai.[1] yeh nagar seint mairi dweep (jise baanjul dweep bhi kehte hain) par sthit hai. yaheen par gaambiya nadi, andh mahaasaagar mein milti hai. yeh dweep mukhyabhoomi se uttar ki or yaatri aur vaahan naukaaon se aur dakshin ki or pul se juda hua hai.
vartamaan gaambiya raashtra kabhi Ghana saamraajya aur songhaai saamraajya ka bhaag hua karta tha. is kshetr ke sambandh mein upalabdh pratham likhit pramaan 9veen aur 10veen shataabdiyon mein arab vyaapaariyon ke likhe milte hain. arab vyaapaariyon ne is kshetr mein daason, sone aur haathi-daaaint ke vyaapaar ke liye traans-sahaara vyaapaar maarg ki sthaapana ki thi. 15veen shataabdi mein purtagaaliyo ne samudri vyaapaar maargon ki sthaapana ki. us samay gaambiya, maali saamraajya ka bhaag tha.[2] san 1816 mein angrejon ne baajunl ki sthaapana ek vyaapaar-gaah ke roop mein aur das vyaapaar ko kuchalane ke liye ki thi. iska sarvapratham naamakaran britaani aupaniveshik kaaryaalaya ke sachiv henari baatharst ke naam par baatharst hua tha, lekin 1973 mein iska naam baanjul rakh diya gaya.[3] 22 July, 1994 ko baajunl mein raktaheen sainya vidroh ghatit hua tha jismein tatkaaleen raashtrapati daavda jaavaara ko apadasth kar diya gaya aur unke sthaan par desh ke vartamaan raashtrapati yaahya jaamme sattaaroodh hue. us ghatna ki smruti svaroop, aark 22 ko nagar ke praveshadvaar ke roop mein banaaya gaya. yeh dwaar 35 meter ooaincha hai aur iske beech mein ek vargaakaar chhidr hai. ismein ek vastr sangrahaalaya bhi hai. aark-22 ke alaava nagar ke anya darshaneeya aakarshanon mein gaambiyaai raashtreeya sangrahaalaya, albart baajaar, baanjul raajakeeya aavaas, baanjul nyaayaalaya aavaas, do girijaaghar aur bahut si masjidein hain.[4]
baanjul desh ka aarthik aur prashaasanik kendra hai aur desh ka pramukh bank gaambiya kendreeya bank bhi yaheen sthit hai. mooaingafali prakraman (processing) desh ka pramukh udyog hai, lekin madhu-mom, taad ki lakdi, taad ka tel aur khaalon ityaadi ka bhi baanjul bandargaah se niryaat kiya jaata hai.[5] baanjul aur baara nagaron ke beech naukaaen chalti hain. baanjul antarraashtreeya vimaanakshetr is nagar ko vaayu-sevaaon dvaara baahari vishv se jodta hai. baanjul shahar traans-pashvim afreeki tateeya mahaamaarg par sthit hai jo ise dakaar aur bisaau se jodta hai aur jo antat: ikovaas (ECOWAS) ke 11 anya deshon ke liye pakka mahaamaarg upalabdh karaaega.
baanjul vibhaag (vruhadatar baanjul kshetr) do jilon mein vibhaajit hai:
- baanjul
- kaanifing
gaambiya mein british upaniveshavaad ke chalte angreji bhaasha ka kaafi prachalan hai aur yahi gaambiya ki aadhikaarik bhaasha bani hai. iske atirikt yahaaain bahut-si anya bhaashaaeain bhi mool nivaasiyon dvaara boli jaati hain jaise: aakoo, kainjin bhaashaaeain, foola, kaaron, volof ityaadi.
baanjul shahar ke vishv mein chaar bhagini nagar ghoshit hain:
-
ostend, Belgium
-
grimsabi, sanyukt raajashaahi
-
Taipei, taaivaan
-
nevaark, nyoojarsi, sanyukt raajya America
baanjul nagar mein varshabhar mausam garm rahata hai. shahar ke varshaparyant mausam ka anumaan is saarani dvaara milta hai:
![]() ![]() |
|||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
maheene | January | fravari | March | April | May | June | July | August | sitmbar | October | November | December | varsh |
uchchamaana°aC (°aF) | 37 (99) |
39 (102) |
40 (104) |
41 (106) |
41 (106) |
38 (100) |
34 (93) |
33 (91) |
34 (93) |
37 (99) |
36 (97) |
36 (97) |
41 (106) |
ausat uchcha°aC (°aF) | 31 (88) |
32 (90) |
34 (93) |
33 (91) |
32 (90) |
32 (90) |
30 (86) |
29 (84) |
31 (88) |
32 (90) |
32 (90) |
31 (88) |
32 (90) |
ausat nimn °aC (°aF) | 15 (59) |
16 (61) |
17 (63) |
18 (64) |
19 (66) |
23 (73) |
23 (73) |
23 (73) |
23 (73) |
22 (72) |
18 (64) |
16 (61) |
19 (66) |
nimnamaan °aC (°aF) | 7 (45) |
10 (50) |
12 (54) |
12 (54) |
14 (57) |
18 (64) |
21 (70) |
20 (68) |
17 (63) |
16 (61) |
12 (54) |
9 (48) |
7 (45) |
varsha mm (inch) | 3 (0.12) |
3 (0.12) |
0 (0) |
0 (0) |
10 (0.39) |
58 (2.28) |
282 (11.1) |
500 (19.69) |
310 (12.2) |
109 (4.29) |
18 (0.71) |
3 (0.12) |
1,296 (51.02) |
srot: BBC mausam[6] 16-08-2009 |
chitr deergha
sandarbh
- ↑ gaambiya ke vibhaag
- ↑ yaatra salaah par gaambiya raashtra
- ↑ baanjul ka itihaas
- ↑ baanjul yaatra soochana (bahubhaasheeya)
- ↑ raajya soochana vibhaag
- ↑ "ausal sthiti baanjul, gaambiya". BBC mausam. Archived from the original on 2006-11-06. http://web.archive.org/web/20061106141315/http://www.bbc.co.uk/weather/world/city_guides/results.shtml?tt=TT000230. abhigman tithi: 16 August 2009.
baahari kadiyaaain
![]() |
vikimeediya kaumans par baanjul se sambandhit media hai. |